26 września 2024
Tworzysz bardzo duży portal lub system wewnętrzny w firmie? A może chcesz zaprojektować aplikację mobilną dla swoich użytkowników? Niezależnie od rozwiązań, które chcesz wdrożyć, musisz zadbać o ich dostępność cyfrową i zapoznać się z pojęciem Web Accessibility.
W jego zakres wchodzą wszelkie regulacje dotyczące dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych. Czym jednak w praktyce są wytyczne Web Accessibility i jak przeprowadzić audyt dostępności, by nasza strona przynosiła korzyści?
Dostępność internetowa, znana także jako Web Accessibility, to praktyka projektowania i tworzenia stron internetowych oraz aplikacji w sposób, który umożliwia korzystanie z nich wszystkim użytkownikom, niezależnie od ich zdolności czy niepełnosprawności. Chodzi tu o uwzględnienie potrzeb osób z różnymi ograniczeniami, takimi jak niewidomi, niedosłyszący, osoby z ograniczoną mobilnością czy zaburzeniami kognitywnymi.
Kluczowym aspektem dostępności internetowej jest zapewnienie, że treści na stronie są czytelne i zrozumiałe dla wszystkich, co można osiągnąć m.in. przez odpowiednie formatowanie tekstu, dostarczanie alternatywnych opisów dla grafik (tzw. tekst alternatywny), czy możliwość nawigacji za pomocą klawiatury. Ważne jest również dostosowanie kolorystyki oraz kontrastu, aby teksty i elementy interfejsu były widoczne i czytelne nawet dla osób z zaburzeniami widzenia barw.
WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines 2.1) to zaktualizowana wersja wytycznych dotyczących dostępności treści internetowych, opracowana przez World Wide Web Consortium (W3C). Stanowi ona rozszerzenie wcześniejszej wersji, WCAG 2.0, i została opublikowana w czerwcu 2018 roku.
Nowe wytyczne WCAG 2.1 koncentrują się na trzech głównych obszarach: dostępności mobilnej, lepszym wsparciu dla osób z problemami poznawczymi oraz dostępności dla osób z zaburzeniami wzroku. W tym rozszerzeniu dodano na przykład nowe kryteria dotyczące ułatwień w nawigacji na małych ekranach urządzeń mobilnych, takich jak możliwość powiększania treści bez utraty jej czytelności, oraz wprowadzono wymagania związane z interfejsami dotykowymi, które są powszechnie używane na smartfonach i tabletach.
Badanie dostępności cyfrowej wybranych stron internetowych to rozwiązanie, z którego korzysta coraz więcej przedsiębiorców. Przeprowadzenie audytu WCAG umożliwia tworzenie dokumentacji i raportów zawierających błędy oraz wskazówki, jakie elementy należy poprawić, aby produkt był dostępny dla osób z ograniczeniami fizycznymi, poznawczymi czy technologicznymi. Taki audyt powinien być obowiązkowy dla stron internetowych i aplikacji podmiotów publicznych, ale warto go także przeprowadzić posiadając własną firmę, która chce promować inkluzywność oraz oferować swoje produkty szerokiemu gronu odbiorców.
Audyt dostępności cyfrowej to kompleksowe badanie stron internetowych lub aplikacji mobilnych pod kątem zgodności z wymogami dostępności, określonymi przez przepisy ustawy o dostępności cyfrowej z dnia 4 kwietnia 2019 r. Audyt ten obejmuje ocenę, czy strona internetowa lub aplikacja mobilna spełnia wymogi, określone w wytycznych WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), w wersji 2.1, która jest aktualnym standardem w tej dziedzinie.
Badanie dostępności serwisu odbywa się poprzez analizę kodu, testowanie funkcjonalności na różnych systemach operacyjnych oraz w różnych przeglądarkach internetowych, a także ocenę zgodności z WCAG pod kątem postrzegalności, funkcjonalności, zrozumiałości i solidności. W przypadku dużych portali internetowych, serwisów obsługujących różnorodne usługi lub systemów informacyjnych, audyt dostępności cyfrowej może łączyć w sobie różne formy testów i analiz, aby dokładnie ocenić, czy serwis spełnia wszystkie wymagania określone w przepisach oraz wytycznych.
Przeprowadzenie audytu dostępności cyfrowej niesie za sobą wiele korzyści, które wykraczają poza samo spełnienie wymogów prawnych. Przede wszystkim, audyt pozwala na zidentyfikowanie barier, które mogą ograniczać dostęp do treści i usług dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Dzięki temu nasze strony internetowe czy aplikacje są dostępne dla wszystkich użytkowników, co przekłada się także na większy zasięg i lepszą reputację organizacji.
Ponadto, elementy dostępności, takie jak przejrzysta nawigacja, czytelne teksty, odpowiedni kontrast czy możliwość korzystania z klawiatury, mają pozytywny wpływ na komfort korzystania z witryny przez wszystkich użytkowników, nie tylko tych z niepełnosprawnościami. Poprawienie dostępności często prowadzi także do uproszczenia interfejsu i poprawy funkcjonalności, co może zwiększyć satysfakcję użytkowników i zmniejszyć współczynnik odrzuceń.
Audyt dostępności jest również istotny z punktu widzenia konkurencyjności na rynku. Firmy i instytucje, które inwestują w dostępność, wyróżniają się na tle konkurencji jako organizacje odpowiedzialne społecznie i nowoczesne, które dbają o potrzeby wszystkich swoich klientów. Co więcej, dostępność ma bezpośredni wpływ na SEO (Search Engine Optimization), ponieważ wiele zasad dostępności, takich jak prawidłowe opisywanie obrazów czy logiczna struktura strony, pokrywa się z wytycznymi dotyczącymi optymalizacji dla wyszukiwarek. W efekcie, przeprowadzenie audytu dostępności może przyczynić się do lepszej widoczności w wynikach wyszukiwania i przyciągnięcia większej liczby użytkowników.
Przeprowadzenie audytu dostępności cyfrowej to więc finalnie inwestycja w jakość treści, która przynosi korzyści wszystkim użytkownikom, a także pomaga w budowaniu bardziej inkluzywnego internetu zgodnie ze standardem WCAG 2.1. Dlatego też, jeśli tworzysz nową stronę internetową lub aplikację mobilną, warto przeprowadzić audyt na wczesnym etapie budowy strony, aby zaplanować i podjąć właściwe działania mające na celu zapewnienie dostępności.
Raport z audytu zawiera szczegółową ocenę badanej strony, stwierdzając stan dostępności oraz wskazując obszary wymagające poprawy. Raport ten może także uwzględniać zalecenia dotyczące zmian i poprawek, które są niezbędne do zapewnienia zgodności z WCAG i spełniania przepisów ustawy o dostępności cyfrowej stron www.
Proces tworzenia raportu zaczyna się od dokładnej analizy wyników audytu, w tym identyfikacji wszystkich barier dostępności wykrytych podczas badania dostępności cyfrowej. Ważne jest, aby każdy problem został precyzyjnie opisany, wskazując jego lokalizację w serwisie (np. na której stronie lub w jakim elemencie interfejsu) oraz wyjaśniając, dlaczego stanowi przeszkodę dla użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.
W raporcie z audytu powinny znaleźć się również odniesienia do konkretnych wytycznych WCAG 2.1, których dana strona nie spełnia. Każdy problem powinien być przypisany do odpowiedniego kryterium WCAG, co ułatwi zrozumienie, które aspekty dostępności wymagają poprawy. Ważnym elementem raportu jest także klasyfikacja problemów według ich priorytetu – od najbardziej krytycznych, które mają bezpośredni wpływ na możliwość korzystania z serwisu przez użytkowników, po te mniej istotne, które jednak również warto poprawić, aby zapewnić pełną zgodność z WCAG.
Dla każdego zidentyfikowanego problemu, audytorzy powinni przedstawić także konkretne sugestie dotyczące tego, jakie zmiany w kodzie strony lub w sposobie prezentacji treści należy wprowadzić, aby wyeliminować barierę dostępności. Warto uwzględnić możliwe narzędzia i technologie, które mogą być użyte do wdrożenia tych poprawek. Na koniec, raport z audytu powinien zawierać podsumowanie ogólnej oceny dostępności serwisu, a także zalecenia dotyczące dalszych kroków, takich jak kolejne testy po wprowadzeniu poprawek, aktualizacja deklaracji dostępności oraz długoterminowa strategia zapewnienia dostępności produktu.
Dbałość o to, aby produkty cyfrowe były dostępne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich umiejętności i ograniczeń, ma ogromne znaczenie zarówno dla poprawy doświadczenia użytkownika, jak i dla budowania pozytywnego wizerunku marki. Właśnie dlatego dostępność cyfrowa jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również kluczowym elementem odpowiedzialnego podejścia do projektowania stron internetowych i aplikacji mobilnych.
Przeprowadzenie audytu dostępności cyfrowej, zgodnie z wytycznymi WCAG 2.1, pozwala zidentyfikować i usunąć istniejące bariery, oraz zapewnić, że serwis spełnia najwyższe standardy dostępności. Ta inwestycja przynosi przedsiębiorcom długoterminowe korzyści, a przede wszystkim umożliwia tworzenie bardziej inkluzywnego Internetu dla wszystkich.